Ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче пирӗн республикӑра Чӑваш чӗлхи кунне уявлӑпӑр, ака уйӑхӗн 29-мӗшӗнче — Патшалӑх элемӗсен кунне. Ҫавна май пирӗн тӑрӑхра Чӑваш чӗлхи эрни иртет.
Эрне ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Республикӑн ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗнчи «Чӑваш чӗлхи! Тӑван чӗлхе!» программӑпа уҫӑлнӑ. Ака уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче «Ҫӑкӑр чӗлли» спектакль кӑтартнӑ.
Чӑваш наци музейӗ ӗнер тата виҫӗмкун хулари шкулсене ҫитсе Чӑваш чӗлхи кунӗсем ирттернӗ. Ӗнер пирӗн республикӑра Пӗтӗм чӑваш диктантне ҫырнӑ.
Паян Чӑваш Енӗн наци вулавӑшӗнче аудиокӗнеке вулакансен «Тӑван сӑмах» республикӑри конкурсӗн ҫӗнтерӳҫисене чыслӗҫ.
Ака уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Элӗк районӗнчи Чӑваш Сурӑмӗнчи пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкулта чӑваш чӗлхи эрни пуҫланнӑ. Кун пирки асаннӑ шкулти чӑваш чӗлхи вӗрентекен Алина Петрова халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче.
Чӑваш чӗлхи эрнин пӗрремӗш кунӗнче «Тӑван чӗлхере – халӑх чунӗ» ятпа наукӑпа практика конференцийӗ иртнӗ. Конференцие аслӑ классенче вӗренекенсемпе пӗрлех шкулти вӗрентекенсем хутшӑннӑ, тӑван чӗлхепе тӑван литература пирки калаҫнӑ.
Ака уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Муркаш районӗнчи Чӑваш Сурӑм вӑтам шкулӗнче «Эпир чӑваш ачисем» уяв иртнӗ. Ӑна ачасене И.Я.Яковлев ӗҫӗ-хӗлӗпе паллаштарас, тӑван халӑх культурине хаклама тата упрама вӗрентес тӗллевпе йӗркеленӗ.
Ачасем уявра чӑвашла сӑвӑсем каланӑ, юрӑсем юрланӑ, ташланӑ. Вырӑнти шкулта ӗҫлекен Алина Петрова пӗлтернӗ тӑрӑх, уяв питӗ хаваслӑ та савӑнӑҫлӑ иртнӗ.
Чӑваш Ен Ҫӗнтерӳ кунне паллӑ тума хатӗрленет. Ҫавна май Шупашкар илемленет: баннерсем, ялавсем курӑнма тытӑннӑ. Кӑҫал баннерсене чӑвашла та ҫырнӑ.
Сӑмах май, ку ыйтӑва нумаях пулмасть ЧР Элтеперӗ ирттернӗ пресс-конференцире хускатнӑ. Олег Николаев ыйту кӗҫех татӑлассине, хула урамӗсенче чӑвашла баннерсем пулассине пӗлтернӗччӗ.
Акӑ халӗ вӗсене ҫул хӗррипе вырнаҫтарнӑ. Тӗслӗхрен, пӗрин ҫине «Ҫӗнтерӗве пӗрле кӗтсе илер!» тесе ҫырнӑ.
Пушкӑртстанри Ҫтерлӗ (Стерлитамак) хулинче «Ачалӑх тӗнчи» фестиваль-конкурс иртнӗ. Кун пирки «Хыпар» издательство ҫурчӗн журналисчӗ Елена Атаманова халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
«Аякри тӑвансем тӗлӗнтерчӗҫ те, савӑнтарчӗҫ те. Ҫӗр-ҫӗр ача ҫитнӗччӗ уява, пурте-пурте чӑваш тумӗпе, капӑрлӑхсемпе. Чӑвашла хитрен юрлаҫҫӗ, паллӑ поэтсен сӑввисене шӑрантараҫҫӗ, чӑваш тумӗ ҫинчен каласа кӑтартма та пӗлеҫҫӗ.
Асӑрхӑр: ял ачисем мар, хулара пурӑнакан шӑпӑрлансем!
Пушкӑртстанра тем тесен те урӑхларах!!! Пушкӑртстанра чӑвашлӑха хисеплени, юратни, тӑван чӗлхене, культурӑна, йӑла-йӗркене сума суни тата вӑйлӑрах курӑнать! Вӗсем туслӑха хаклама, пӗрле чӑмӑртанса, пӗр-пӗрне ура хумасӑр, вак-тӗвекленмесӗр, пӗр-пӗрне ӑмсанмасӑр ӗҫлеме пӗлеҫҫӗ. Тата ҫав тери уҫӑ кӑмӑллӑ та тарават! Чаплӑ, чаплӑ Уяв тӑк уяв пулчӗ!» — хавхаланса та ҫунатланса пӗлтернӗ мероприяти пирки Елена Атаманова журналист.
Чӑваш Республикинчи ачасемпе ҫамрӑксен вулавӑшӗнче чӑваш чӗлхине халалланӑ мероприяти иртӗ. Кун пирки Дмитрий Моисеев ҫыравҫӑ халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
«Ӗнер питӗ ӑшӑ, кӑмӑллӑ мероприяти иртрӗ. Вулавӑш ӗҫченӗceм студентсене чӑваш чӗлхи пирки каласа кӑтартрӗҫ, пире те сӑмах пачӗҫ.
Cтудентсем хастар пулчӗҫ, паллӑ поэтӑмӑрсен чӑваш чӗлхи ҫинчен хайланӑ cӑввисене вуларӗҫ, ыйтӑвӗсене те чӑвашлах пачӗҫ. Ҫамрӑксем тӑван чӗлхепе хитре калаҫма пӗлеҫҫӗ-xa», – хыпарланӑ вӑл.
Шупашкарти 40-мӗш вӑтам шкулта ачасене чӑваш чӗлхи вӗрентекен Александр Степанов иртнӗ эрнере Хусанта форума хутшӑннӑ. Унта «Нумай чӗлхеллӗ Раҫҫей: культурӑсен хутшӑнӑвӗнчен пуҫласа паха вӗренӳ таран», пӗтӗм тӗнче шайӗнчи форум иртнӗ.
Александр Морисович форум хыҫҫӑн килнӗ шухӑшсемпе халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ. Ӑна вӑл икӗ пунктпа палӑртаса хӑварнӑ.
«1. Нумай ҫул каялла Шупашкар хулин 10-мӗш шкулӗнче пуҫламӑш класра ачасене темиҫе чӗлхе вӗрентнин моделӗ хӑйӗн кирлӗлӗхне ҫирӗплетет.
2. Республикӑра нумай чӗлхеллӗ вӗренӗве аталантармалла!» — кӗскен пӗтӗмлетнӗ вӑл.
Иртнӗ эрнере Чӑваш Енӗн наци вулавӑшӗнче Владимир Степановӑн «Ӑннӑ та ӑнман кун» кӗнекине тишкернӗ.
«Аслӑ классенче вӗренекенсем валли хатӗрленӗ кӑларӑм кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнче Чӑваш кӗнеке издательствинче кун ҫути курнӑ. Унӑн алҫырӑвӗ ачасемпе ҫамрӑксем валли чӑвашла ҫырнӑ произведенисен 2024 ҫулхи конкурсӗнче ҫӗнтернӗ», — хыпарланӑ издательство сайтӗнче Ольга Австрийская.
Кӗнекене хаклама поэтсемпе прозаиксем, журналистсемпе критиксем, преподавательсемпе студентсем тата юрӑҫсем пуҫтарӑннӑ.
Кӗнеке редакторӗ Ольга Иванова алҫырупа хӑпартланса ӗҫленине палӑртса хӑварнӑ. «Владимир Васильевичӑн хӑйӗн стилӗ, ҫырас мелӗ. Темиҫе предложени вуласанах ку хайлава вӑл шӑрҫаланине пӗлме пулать. Ҫыравҫӑ тӗлӗнмелле танлаштарусемпе усӑ курать, пулӑмсене час-часах пысӑклатса кӑтартма юратать, сӑнарӗсем хӑйсенчен те, пӗр-пӗринчен те тӑрӑхласа-йӗплесе илме ӑста», – тесе ырланӑ ӗҫтешне Ольга Михайловна.
Хӑтлава хутшӑннӑ ытти ҫын та кӗнекене мухтанӑ. Сӑмахран, Николай Осипов критик, Лариса Петрова, Василий Кервен, Раиса Воробьева сӑвӑҫсем те.
Ака уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче Чӑваш Муркаш тӑрӑхӗнчи Андриян Николаев космонавт ячӗллӗ Калайкассинчи пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкулта «Чӑваш ачи чӑвашах» фестиваль иртнӗ. Татьяна Ершова директор ертсе пыракан вӗренӳ учрежденийӗнче ун пеккине 9-мӗш хут йӗркеленӗ.
Кӑҫалхи фестивале Тӑван ҫӗршыв хӳтӗлевҫин ҫулталӑкне, Чӑваш Республикин Ҫӗнтерӳпе патриотизм ҫулталӑкне халалланӑ.
Нумай пулмасть «Яндекс» компанийӗн Шырав, Реклама тата Карттӑ енӗпе патшалӑх органӗсемпе ҫыхӑнса ӗҫлекен директор А. В. Болховитянов Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче тӑрӑшакан ӗҫтешсене Тав хучӗпе чысланӑ.
Тав сӑмахне институтӑн филологи енӗпе ӗҫлекен ертсе пыракан ӑслӑлӑх ӗҫченӗ Геннадий Дегтярёв тата ӑслӑлӑх ӗҫченӗ Денис Леонтьев тивӗҫнӗ.
Аса илтеретпӗр, пӗлтӗр «Яндексӑн» хӑш-пӗр продукчӗсенче (клавиатурӑра тата куҫаруҫӑра) сасса уйӑрса илме пулӑшакан тата текста сасӑпа калама май паракан хатӗрсем хушӑннӑ. «Яндекс» ҫак пуҫарупа гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтне ҫырупа тухсан ку ӗҫе ертсе пыма Геннадий Дегтярёва шанса панӑ. Текстсене сасӑпа вулама тата сасӑпа каланине хак пама 30 ытла ҫынна явӑҫтарнӑ. Пилӗк уйӑх хушши пынӑ ӗҫ хӑйӗн ҫимӗҫне панӑ — хальхи вӑхӑтра Яндекс.Тӑлмачра сасӑпа каласа текст ҫырма пулать тата текста сасӑпа калаттарма май пур.
+27.3 °C